Het Djugu 2-proces eindigde op 1 april 2021. Het proces werd afgesloten met de veroordeling van 21 beklaagden tot levenslange gevangenisstraffen wegens misdaden tegen de menselijkheid door middel van moord, brandstichting, vernieling, plundering en vervolging, en met de vrijspraak van 11 beklaagden. De 219 burgerlijke partijen kregen ook de meeste van hun eisen voor herstelbetalingen toegewezen, zowel individueel als collectief, met inbegrip van rehabilitatiemaatregelen, waardoor gebroken werd met de praktijk om enkel schadevergoeding toe te kennen.

Advocaten zonder grenzen maakt zich op om haar 30ste verjaardag te vieren. De Journal des Tribunaux staat samen met de nieuwe voorzitter van ASF, Patrick Henry, stil bij de geschiedenis van de organisatie en de bijzondere band die de organisatie heeft met de Belgische advocaten en balies.

Maak kennis met de vereniging Art Acquis, die in Tunesië werkt met gedetineerden. In haar project Perspectives, gesteund door ASF en ATL MST SIDA Bureau National, zet de vereniging kunst in als therapie. Via de verschillende activiteiten tracht men de gedetineerden te helpen om over hun ervaringen te praten, om zich constructief bezig te houden tijdens hun detentie en om hun re-integratie in de maatschappij aan te moedigen.

Na de “Black Lives Matter”-manifestaties in de Verenigde Staten in het voorjaar van 2020 als gevolg van de moord op George Floyd in Minneapolis, kwam er ook in Europa een golf van protesten op gang tegen het systemische racisme. Deze protesten waren niet alleen een uiting van solidariteit met de Amerikaanse beweging, maar riepen de Europese staten ook op hun eigen structurele raciale ongelijkheden aan te pakken, alsmede hun koloniale erfenis in Afrika. Voortbouwend op bewegingen die al tientallen jaren bezig waren, hadden organisaties van de Afrikaanse diaspora en antiracismebewegingen in Europa eisen geformuleerd die varieerden van de verwijdering van standbeelden van koloniale figuren, de naamswijziging van openbare ruimtes en de teruggave van kunstwerken die uit Afrikaanse koloniën meegenomen waren en in Europese musea bewaard waren; tot financiële vergoedingen voor het geweld tijdens de kolonisatie.

Binnen het project Alternative, opgestart door Advocaten Zonder Grenzen en ATL MST SIDA, zorgt Horizon d’Enfance in de gevangenis van Gabès voor culturele activiteiten, voor opleidingen voor het gevangenispersoneel en voor beroepsgerichte opleidingen (loodgieter, stukadoor, kok en banketbakker) voor de gevangenen. De gevangenen kunnen ook opleidingen volgen rond ondernemerschap, begeleiding krijgen bij de opstart van microprojecten en psychologische begeleiding krijgen ter voorbereiding van hun vrijlating. Het project streeft ernaar om de gevangenen in Gabès te rehabiliteren en te re-integreren.

ASF zet samen met Open Society Foundation, APCOF, PALU en ACJR haar schouders onder de campagne “Poverty is Not a Crime”, gericht op de depenalisering en decriminalisering van kleine delicten. Deze wetten en hun toepassing zijn zowel arbitrair, als discriminerend en treffen vooral de armere bevolking. Nog al te vaak worden mensen gearresteerd en opgesloten in overbevolkte gevangenissen voor kleine delicten zoals landloperij, “losbandig” gedrag of lanterfanten.

Na een initiële ontkenning van de gezondheidscrisis als gevolg van Covid-19 keek de wereld met verbazing naar de ongeziene aard van de genomen maatregelen, en hun omvang. Meer dan de helft van de wereldbevolking kwam in lockdown terecht, met gevolgen voor het economische, social, fysieke en mentale leven die verschilden naargelang de individuele situatie en de structurele verschillen.

Waarom krijgen zo weinig slachtoffers in de Democratische Republiek Congo een schadevergoeding, terwijl het aantal veroordelingen voor internationale misdrijven toeneemt? In een policy brief van Advocaten Zonder Grenzen, TRIAL International en RCN J&D worden de onredelijk lange en complexe procedures in detail beschreven. Het document, dat door een dertigtal internationale partners en stakeholders uit het maatschappelijke middenveld onderschreven werd, kant zich tegen “schijnbare gerechtigheid” die niet voldoet aan de vereisten van het internationaal recht.

Advocaten Zonder Grenzen publiceert een studie over de indirecte discriminatie die de Belgische noodmaatregelen teweegbrachten bij bepaalde bevolkingsgroepen, voornamelijk de meest kwetsbaren. De analyse, opgesteld in het kader van het project ‘Covid-19-monitoring en de Rechtsstaat’, baseert zich op een reeks observaties en gesprekken die ASF in juni en juli 2020 organiseerde.

Op 15 september 2020 werden 6 verzoekschriften ingediend bij de arrondissementsrechtbanken van Kinshasa, Mbuji-Mayi (Oost-Kasaï), Lubumbashi (Hoog-Katanga) en Kindu (Maniema). In naam van enkele burgers en verschillende organisaties uit het maatschappelijke middenveld vragen ze aan de bevoegde rechters om gevallen van willekeurige vrijheidsberoving te erkennen, evenals de rampzalige toestand in de gevangenissen, o.a. als gevolg van de overbevolking. Deze vordering wil ook dat de aansprakelijkheid van de Staat erkend wordt bij de door de verzoekers geleden schade.