Waarom krijgen zo weinig slachtoffers in de Democratische Republiek Congo een schadevergoeding, terwijl het aantal veroordelingen voor internationale misdrijven toeneemt? In een policy brief van Advocaten Zonder Grenzen, TRIAL International en RCN J&D worden de onredelijk lange en complexe procedures in detail beschreven. Het document, dat door een dertigtal internationale partners en stakeholders uit het maatschappelijke middenveld onderschreven werd, kant zich tegen “schijnbare gerechtigheid” die niet voldoet aan de vereisten van het internationaal recht.

Op 15 september 2020 werden 6 verzoekschriften ingediend bij de arrondissementsrechtbanken van Kinshasa, Mbuji-Mayi (Oost-Kasaï), Lubumbashi (Hoog-Katanga) en Kindu (Maniema). In naam van enkele burgers en verschillende organisaties uit het maatschappelijke middenveld vragen ze aan de bevoegde rechters om gevallen van willekeurige vrijheidsberoving te erkennen, evenals de rampzalige toestand in de gevangenissen, o.a. als gevolg van de overbevolking. Deze vordering wil ook dat de aansprakelijkheid van de Staat erkend wordt bij de door de verzoekers geleden schade.

ASF en de netwerken van observatoren werken samen om de daadkracht van de bevolking te vergroten, die getroffen is door de activiteiten van winningsbedrijven.

(English) Annie Masengo speaks to us about her struggles within the Congolese League against Corruption (LICOCO). She tells us about the observations that led her to engage in the fight against corruption, an endemic phenomenon in the natural resource sector, and of the importance of all community members, regardless of gender, being able to make their voices heard.

Advocaten Zonder Grenzen, dat sinds 2002 aanwezig is in de Democratische Republiek Congo, zou geen activiteiten kunnen uitvoeren zonder haar partners. En dat is de reden waarom we hen vandaag het woord geven. Deze mannen en vrouwen hebben het met ons over hun dagelijkse leven, hun realiteit en hun overtuigingen. Met deze portrettenreeks willen wij u dan ook voorstellen aan de mensen die de Diocesane Commissie Justitie & Vrede van Boma, de Congolese Liga tegen Corruptie en de Netwerken van Observatoren belichamen.
Vandaag is het Ghislain Lukambo die het woord neemt om het met ons te hebben over de strijd die hij voert met de Congolese Liga tegen Corruptie (LICOCO). Hij heeft het over wat hem heeft gemotiveerd om zich in te zetten voor de strijd tegen corruptie, een endemisch fenomeen in de sector van natuurlijke hulpbronnen, en over hoe belangrijk het is dat alle leden van de gemeenschappen, zonder onderscheid naar gender, hun stem kunnen laten horen.

Advocaten Zonder Grenzen, dat sinds 2002 aanwezig is in de Democratische Republiek Congo, zou geen activiteiten kunnen uitvoeren zonder haar partners. En dat is de reden waarom we hen vandaag het woord geven. Deze mannen en vrouwen hebben het met ons over hun dagelijkse leven, hun realiteit en hun overtuigingen. Met deze portrettenreeks willen wij u dan ook voorstellen aan de mensen die de Diocesane Commissie Justitie & Vrede van Boma, de Congolese Liga tegen Corruptie en de Netwerken van Observatoren belichamen. Vandaag heeft Marceline Nzati het woord. Ze heeft het over haarzelf, over hoe belangrijk het is dat de lokale bevolking de controle over het beheer van de natuurlijke hulpbronnen terugkrijgt en over de rol die vrouwen kunnen spelen om zich deze onderwerpen weer eigen te maken.

Makala, wat “houtskool” betekent in het Lingala, is de centrale gevangenis van Kinshasa. Het is ook een van de belangrijkste gevangenissen van Afrika: er zijn 8.500 gevangenen in een complex van paviljoenen en kazernes van baksteen en plaatstaal, oorspronkelijk ontworpen om plaats te bieden aan 1.500 mensen. Het is een kleine stad, een ecosysteem, waar alles geld is, uitgewisseld en onderhandeld wordt – tot aan de plaats op de grond om te gaan liggen. Sommige cellen van 100 m2 herbergen 200 gevangenen, waarvan velen op de grond slapen. Ze krijgen te weinig eten en hebben ernstige ondervoedingsproblemen. Slagen en mishandeling kunnen soms leiden tot de dood. Extreme promiscuïteit en onzekerheid leiden onvermijdelijk tot conflicten die alleen met geweld kunnen worden opgelost.

Rechtstoegang is meer dan ooit essentieel om de spanningen te verzachten in de Congolese provincies Noord- en Zuid-Kivu die al decennialang door geweld verscheurd worden. ASF, RCN Justice & Démocratie en TRIAL International hebben er op 21 en 23 mei 2019 een gemeenschappelijk project gelanceerd om de straffeloosheid te bestrijden. Twee workshops in Goma en Bukavu brachten een honderdtal actoren samen die zich inzetten voor de vervolging van internationale misdaden.

De vrijspraak in hoger beroep voor Jean-Pierre Bemba door het Internationaal Strafhof laat vele duizenden Centraal-Afrikaanse slachtoffers zonder antwoord achter nadat ze extreme gewelddaden moesten ondergaan tijdens het gewapend conflict.

In de huidige periode van verkiezingen in de DR Congo, zijn de belemmeringen talrijk voor de rechten en vrijheden van mensenrechtenverdedigers en activisten die zich inzetten voor de democratie. Bedreigingen, willekeurige aanhoudingen en onrechtmatige gerechtelijke vervolgingen komen steeds vaker voor. Dit getuigt van een groter wordende inperking van de publieke ruimte. ASF vindt dat deze actoren cruciale partners zijn in elk democratisch proces.